Jeśli jesteśmy właścicielami gruntów, domów, mieszkań czy garaży, nie ominie nas podatek od nieruchomości. Stawki tej daniny określają uchwały rady gmin, jednak ich górną granicę wyznacza minister finansów. Co podlega opodatkowaniu? Kiedy można skorzystać ze zwolnień i ulg podatkowych?
Do opłacenia podatku od nieruchomości są zobligowani właściciele nieruchomości lub obiektów budowlanych. Dotyczy on również użytkowników wieczystych gruntów. Są też do niego zobowiązani współwłaściciele gruntów, budowli czy budynków, a także posiadacze zależni, czyli np. najemcy gruntów, budynków lub budowli.
CZEGO DOTYCZY PODATEK OD NIERUCHOMOŚCI?
Grunty. Podatek trzeba zapłacić za wszystkie rodzaje gruntów, w tym rolne lub leśne, jeśli jest na nich prowadzona pozarolnicza działalność gospodarcza. Nie dotyczy on jednak tych gruntów rolnych i leśnych, które są objęte podatkiem rolnym albo leśnym, także terenów położonych pod wodami płynącymi i kanałami żeglownym oraz pasów drogowych i dróg.
Budynki. Podatkiem od nieruchomości są obłożone wszystkie rodzaje budynków, czyli obiektów trwale związanych z gruntem, wydzielonych z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych (ścian), mających fundamenty i dach. Zalicza się do nich m.in. budynki mieszkalne, przemysłowe, handlowo-usługowe, magazynowe czy biurowe, a także szpitale i zakłady opieki medycznej, oświaty, nauki i kultury, produkcyjne oraz inne niemieszkalne. Podstawą opodatkowania budynków lub ich części jest powierzchnia użytkowa. Warto też wziąć pod uwagę, że jeśli w budynku mieszkalnym prowadzimy działalność gospodarczą, np. mamy gabinet lekarski czy pracownię krawiecką, to podatek dla tej części domu czy mieszkania będzie wyższy.
Budowle. Podatek tego rodzaju dotyczy również budowli, czyli obiektów niesklasyfikowanych jako budynek czy mała architektura lub urządzenie budowlane. Mogą to być np. ogrodzenie, plac postojowy czy plac przed śmietnikiem. Danina obejmuje tylko te budowle, które są powiązane z prowadzeniem działalności gospodarczej, zapłacimy ją więc wtedy, gdy do takich działań wykorzystujemy wiaty, namioty czy przyczepy lub place służące do celów zarobkowych.
KIEDY JESTEŚMY ZWOLNIENI Z PODATKU
Zgodnie z ustawą podatek od nieruchomości nie obowiązuje nas w niektórych przypadkach. Grunty. Nie jesteśmy do niego zobligowani choćby w przypadku nieużytków, użytków ekologicznych, a także gruntów zadrzewionych i zakrzewionych, na których nie prowadzi się działalności gospodarczej. Nie dotyczy on działek przyzagrodowych członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych, którzy są w wieku emerytalnym lub są inwalidami zaliczonymi do I albo II grupy. Zwolnienie obejmuje także osoby niepełnosprawne o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności oraz całkowicie niezdolne do pracy w gospodarstwie rolnym albo do samodzielnej egzystencji. Podatek nie obowiązuje też gruntów położonych w rodzinnym ogrodzie działkowym. Budynki. Podatek nie obowiązuje budynków gospodarczych albo ich części, gdy są wykorzystywane w działalności leśnej albo rybackiej, rolniczej oraz przy prowadzeniu działów specjalnych produkcji rolnej na przykład upraw w szklarniach, prowadzenie pasiek czy też hodowlę i chów zwierząt futerkowych. Nie dotyczy także budynków wpisanych indywidualnie do rejestru zabytków pod warunkiem ich utrzymania i konserwacji zgodnie z przepisami o ochronie zabytków – jednakże podatek obowiązuje w stosunku do części zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej. Przepis obejmuje też budynki, które są infrastrukturą ogrodową. Budowle. Wolne od podatku są wszelkie wiaty, pawilony, namioty, przyczepy, place i ogrodzenia należące do osób nieprowadzących działalności gospodarczej, a także położone w rodzinnym ogrodzie działkowym altany i obiekty gospodarcze o powierzchni zabudowy do 35 m², takie jak szopa na narzędzia czy drewutnia.
KTO USTALA STAWKI
Podatek nie może przewyższać maksymalnej stawki określanej co roku przez ministra finansów. W tym roku są one o około 3,6% wyższe od obowiązujących w 2021 roku. Jednak faktycznie, ponieważ jest to dochód gminy, a nie państwa, to jego finalną wysokość określają rady gmin w formie uchwały. W praktyce większość gmin ustala stawki podatku od nieruchomości na poziomie maksymalnym. Informacje o sposobie płatności tej daniny znajdziemy na stronie internetowej każdej gminy. Warto je sprawdzać, ponieważ gmina, w której jest usytuowana nieruchomość, może wprowadzić dodatkowe zwolnienia z podatku. W 2022 roku z podatku są zwolnione osoby, które w ciągu roku zarobią do 30 tys. zł.
WAŻNE TERMINY I DECYZJE
Decyzje o wysokości i terminach płatności podatku od nieruchomości przekazuje corocznie płatnikom właściwy urząd gminy. Decyzje muszą dotrzeć za potwierdzeniem, zatem urzędy wysyłają je w formie listu poleconego za potwierdzeniem odbioru lub korzystają z usług gońców wyposażonych w imienne upoważnienie i identyfikator. Podatek od nieruchomości osoby fizyczne muszą uiścić w 4 ratach, do 15 marca, 15 maja, 15 września i 15 listopada. Jeśli kwota nie przekracza 100 zł, wtedy opłata jest wnoszona jednorazowo do 15 marca. Pozostali płatnicy np. przedsiębiorcy opłacają podatek co miesiąc. Jeśli jesteśmy na etapie kończenia budowy domu lub go rozbudowujemy czy też korzystamy z niego przed wykończeniem, druk informacji o nieruchomości musimy złożyć do 15 stycznia przyszłego roku i dopiero wówczas jesteśmy zobligowani do zapłacenia podatku.
ZIELONE SIĘ OPŁACA!
Gmina może uchwałą wprowadzić inne zwolnienia czy ulgi, których nie przewiduje ustawowa. Coraz większym zainteresowaniem cieszą się tzw. zielone zwolnienia. Dzięki nim niższą opłatę lub nawet zwolnienie z niej wnoszą posiadacze budynków z zielonymi dachami, fasadami lub tzw. ogrodami wertykalnymi. Takie zasady obowiązują np. w Katowicach.
ZGŁOSZENIE DO OPODATKOWANIA
Jeśli jesteśmy świeżymi nabywcami nieruchomości, zaczynamy z niej korzystać jak właściciel lub też zyskujemy prawo użytkowania wieczystego albo sprzedajemy część posiadanego gruntu i zmienia się wysokość podatku, to naszym obowiązkiem jest zgłoszenie tych działań do właściwego organu podatkowego – jego brak skutkuje nałożeniem na nas grzywny. Zgłoszenia należy dokonać w terminie 14 dni od daty nabycia nieruchomości. W tym celu należy wypełnić specjalny urzędowy formularz (IN-1), którego wzór znajdziemy na stronie internetowej właściwego dla usytuowania nieruchomości urzędu. Nie można korzystać z formularzy z innych gmin, ponieważ każdy ma własny wzór tego rodzaju druku. Jeśli zgłosimy nabycie naszej nieruchomości na niewłaściwym druku, musimy liczyć się z tym, że zostanie ono potraktowane przez właściwy urząd jako brak zgłoszenia, co będzie skutkować odpowiedzialnością karno-skarbową nabywcy. Podane przez nas informacje posłużą do wyliczenia wysokości daniny. O jej wysokości i terminie uiszczenia zostaniemy poinformowani decyzją przesłaną najczęściej przesyłką poleconą na adres, który podaliśmy w druku IN-1.e.
KOREKTA DEKLARACJI NA PODATEK OD NIERUCHOMOŚCI
Organy podatkowe mogą przeprowadzić kontrolę, która będzie miała na celu porównanie danych zawartych w złożonych formularzach podatkowych z informacjami zawartymi w ewidencji gruntów i budynków. Podczas audytu często są także wykorzystywane zdjęcia lotnicze nieruchomości. W trakcie tych działań mogą zostać wykryte niezgodności. W takim przypadku konieczne będzie zweryfikowanie złożonych w urzędzie deklaracji oraz informacji podatkowych, tak by zgadzały się ze stanem faktycznym nieruchomości. Nie obejdzie się wówczas bez złożenia w urzędzie korekty deklaracji bądź informacji podatkowej. Konieczne będzie wypełnienie druku DN-1 i podanie w niej kwoty podatku, której nie uwzględniliśmy w formularzu IN-1. Korektę składa się również wtedy, gdy popełniliśmy inny błąd w „deklaracji pierwotnej”. Zobowiązania podatkowe przedawniają się wraz z upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku, dotyczy to także podatku od nieruchomości.
