Pędraki i drutowce należą do najgroźniejszych szkodników glebowych. Trudno je wytępić, ponieważ w swym cyklu rozwojowym spędzają pod ziemią około 5 lat. Bardzo ważna w zwalczaniu pędraka i drutowca jest profilaktyka.
Pędraki i drutowce żerują na korzeniach drzew, krzewów i kwiatów, na bulwach, podstawach łodyg. Drutowce często także zjadają nasiona, a pędraki również młode liście drzew. Oba rodzaje szkodników powodują ogromne szkody, ale ich sposób i pole działania bardzo się różnią. W zwalczaniu pędraka i drutowców kluczową sprawą jest rozpoznanie szkodników. W zwalczaniu szkodników glebowych można posłużyć się środkami naturalnymi, a jeśli te zawiodą pozostają bardzo skuteczne chemiczne środki ochrony roślin.
Pędraki i drutowce – jak je rozpoznać
Drutowce to wąskie i długie larwy, najczęściej w kolorze jasno-żółtym lub kremowym, które mają na ciele wyraźne, ciemniejsze pierścienie w kolorze pomarańczowym lub brązowym. Mogą osiągać do 25 mm długości. Najczęściej pojawiają się na zaniedbanych działkach, zwłaszcza blisko lasów i innych zadrzewień. Żerują głównie na korzeniach, doprowadzając do osłabienia roślin, które w efekcie są znacznie bardziej narażone na choroby. Żywią się też młodymi siewkami – atak drutowców we wczesnej fazie wzrostu grozi zniszczeniem całej uprawy. Zmasowane żerowanie drutowców może doprowadzić nawet do zamierania młodych drzewek i krzewów. Ponieważ są to szkodniki bardzo niewybredne, ich obecność może wpłynąć także na kondycję trawnika, na którym w efekcie ich bytowania mogą pojawiać się żółte plamy. Ze względu na to, że znaczna ich część żeruje w glebie, mogą być trudne do zauważenia – zwłaszcza w początkowej fazie inwazji. Dlatego często w momencie, gdy zauważymy drutowce, zwalczanie należy podjąć bezzwłocznie.
Pędraki to larwy chrabąszcza wielożernego, które są groźnymi szkodnikami glebowymi. Są białymi, walcowatymi i beznogimi larwami, wygiętymi w kształt litery C. Są zaopatrzone w szczęki, które służą do żerowania na korzeniach roślin. Mogą pojawić się niezależnie od pory roku i fazy rozwojowej roślin, jednak największa aktywność szkodnika przypada na okres kiełkowania i wzrostu, gdy rośliny są najbardziej podatne na uszkodzenia. Żerują na korzeniach roślin, co prowadzi do uszkodzeń korzeni, co może przekładać się na wysokość plonu. Gdy zadomowią się pędraki, zwalczenie ich całkowite jest bardzo trudne, gdyż są to larwy chrząszczy, a owady dorosłe mogą do naszego ogrodu przylecieć w każdej chwili i złożyć jaja.
Pędraki i drutowce – profilaktyka podstawą zwalczania szkodników
Bardzo ważna w zwalczaniu szkodników glebowych jest profilaktyka. Jesienią trzeba przekopywać grządki, bo wydobyte na powierzchnię szkodniki stają się łatwym łupem dla ptaków, a spulchniona gleba będzie sprzyjała wysychaniu jaj larwalnych. Do zabiegów zapobiegawczych należą też wertykulacja i areacja trwanika, która sprawi, że pędraki będą bardziej widoczne dla wyłapującego je ptactwa. Do zabiegów profilaktycznych należy także strząsanie i niszczenie żerujących na drzewach chrabąszczy. Należy też systematycznie zwalczać chwasty, zwłaszcza perz, co ogranicza liczebność szczególnie drutowców. W przypadku zakładania ogrodu na miejscu wcześniejszych nieużytków można niemal ze stuprocentową pewnością założyć, że drutowce już tam są. Dlatego teren przyszłego ogrodu należy dokładnie przekopać. Warto też wiedzieć, żeosiedlanie w ogrodzie takich sprzymierzeńców jak ptaki czy jeże, pomoże w ograniczeniu inwazji nie tylko drutowców, ale także innych larw (np. pędraków). Dlatego warto o tym pomyśleć już jesienią, stawiając domki dla jeży i wieszając budki dla ptaków. Innym sposobem jest wabienie larw. Są bowiem rośliny, które można wykorzystać do ochrony innych roślin przed drutowcami. I tak sałata wysiana pomiędzy innymi warzywami, zwabi te żarłoczne szkodniki, dzięki czemu można ochronić pozostałe warzywa. Można też skorzystać z naturalnych odstraszaczy, sadząc je w sąsiedztwie upraw, które chcemy ochronić. Dla drutowców odstraszaczami są m.in. fasola, groch, gorczyca, soja, czosnek, rozmaryn, oregano i lawenda. Pędraki odstraszą mięta pieprzowa, bazylia, lawenda
Szkodniki glebowe – zwalczanie
W zwalczaniu pędraków i drutowców można też posłużyć się środkami naturalnymi. Pędraki nie tolerują cebuli, gryki i gorczycy. Dobre efekty przynosi gnojówka z wrotyczu, którą przygotowuje się z 1 kg pociętych liści wrotyczu i 10 litrów wody. Należy ją odstawić na 14 do 20 dni do fermentacji, codziennie mieszając, a następnie podlać nią rośliny. Na drutowce można stosować przynęty w postaci kawałków ziemniaków lub marchwi, które zakopujemy w płytkich dołkach pomiędzy roślinami. Co kilka dni wybierać i niszczyć schwytane szkodniki wraz z przynętami. Najlepszym czasem na walkę z nimi jest poranek, kiedy po nocnym obniżeniu temperatury chrabąszcze są jeszcze ospałe. Chrabąszcze znajdujące się w koronach dużych drzew lepiej jest jednak zwalczać środkami chemicznymi.
Można też skorzystać z gotowych biologicznych preparatów, które są gwarancją, że nie wprowadzamy substancji chemicznych do gleby. Należą do nich preparaty oparte na entomopatogennych nicieniach, które służą do zwalczania larw opuchlaków, pędraków, larw komarnic, gąsienic rolnic, turkucia podjadka, ziemiórek, a także ślimaków. Preparaty oparte na entomopatogenicznych grzybach stosuje się z kolei do zwalczania drutowców. Środki chemiczne co prawda zniszczą larwy, jednak mogą one zatruć wspomniane wcześniej ptaki, jeże i gryzonie, które zjedzą szkodnika potraktowanego wcześniej chemią.
Warto też sięgnąć po ekstrakty z roślin odstraszających jak np. Można też kupić gotowy ekstrakt z wrotyczu czy czosnku. Niektóre z tych środków są dodatkowo wzbogacone o kompleks pożytecznych mikroorganizmów, który intensyfikują odstraszające działanie ekstraktu. Ekstrakt z czosnku dodatkowo wspomaga wzrost roślin, wspierając rozrost korzeni, co wpływa korzystnie na odporność roślin i pomaga im zwalczać negatywne skutki inwazji szkodników, także drutowców.
Jeśli jednak inwazja jest tak zaawansowana, że stosowanie naturalnych środków nie przynosi efektu stosuje się preparaty zawierające teflutrynę, która działa w sposób kontaktowy, oddziałując na układ nerwowy szkodników. Zawierające ją środki stosuje się w trakcie siewu, wsypując go w bruzdy nasienne. Można także zaprawić takim środkiem nasiona. Do środków ochrony roślin zawierających teflutrynę należy podchodzić z najwyższą ostrożnością, ponieważ mogą one zagrozić ptakom i małym ssakom, bytującym w ogrodzie.
