W starych domach poddasze często jest kondygnacją nigdy niewykończoną, surową, służącą jako domowy składzik. W nowszych bywa pozostawioną na przyszłość, odroczoną inwestycją. Jednak gdy potrzeby rodziny rosną i brakuje przestrzeni, przychodzi czas na adaptację najwyższej kondygnacji. Jak zaplanować remont poddasza?
Każde poddasze to indywidualny przypadek, ale wiele prac, które składają się na remont poddasza i jego adaptacją na cele mieszkalne jest podobnych. Musimy między innymi sprawdzić stan stropu i więźby dachowej, ocenić, czy jest możliwość ocieplenia dachu, ułożenia posadzki oraz wykonania instalacji elektrycznej, wodno-kanalizacyjnej i centralnego ogrzewania. Warto o pomoc zwrócić się do architekta czy konstruktora.
Remont poddasza – wygodny i funkcjonalny strych
Pomieszczenia na poddaszu będą wygodne, gdy ich średnia wysokość będzie wynosiła minimalnie 220 cm. Wysokość tę wyliczamy jako średnią między największą a najmniejszą wysokością strychu, jednak nie mniejszą niż 190 cm. Powierzchni poniżej 190 cm nie wliczamy do danego pomieszczenia, gdyż jest ona nie będzie mniejsza mało funkcjonalna – możemy zagospodarować ją na schowki albo ustawić niskie meble, np. łóżka. W przypadku gdy na poddaszu chcemy pozostawić widoczną więźbę, to wysokość pomieszczenia liczymy od podłogi do jętek konstrukcyjnych – po ułożeniu posadzki nie może być mniejsza niż 220 cm. Oczywiście, aby uzyskać odpowiednią wysokość pomieszczeń, możemy zdecydować się na podniesienie dachu. Pamiętajmy jednak, że podniesie to koszty remontu poddasza. Utrudnieniem w adaptacji poddasza może być odległość między ścianami, na których opierają się krawędzie dachu. Także rozmieszczenie innych stałych elementów konstrukcyjnych (np. kominy, piony instalacyjne czy słupy konstrukcyjne) wpływa na układ i rozmieszczenie pomieszczeń na strychu.
Przepisy określają minimalne wysokości, szerokości oraz powierzchnie pomieszczeń. Na przykład szerokość sypialni dla jednej osoby to minimum 220 cm, kuchni w mieszkaniu jednopokojowym – 180 cm, natomiast szerokość korytarz nie może być mniejsza niż 90 cm.
Nieużytkowane poddasze można zaadaptować na wiele sposobów
Remont poddasza – doprowadzamy instalacje
Piony instalacji kanalizacyjnej są zazwyczaj doprowadzone aż ponad połacie dachowe. Wystarczy podłączyć do nich rury. Trzeba pamiętać, że minimalna średnica pionu, do którego można odprowadzać ścieki z miski ustępowej to 100 mm. Podejścia kanalizacyjne, czyli rury łączące urządzenia sanitarne z pionem, powinny być prowadzone ze spadkiem co najmniej 2 cm na 1 m długości. Maksymalna długość podejścia to 3 m (1 m do miski ustępowej). Jeśli jest potrzebne dłuższe, to na końcu powinno być dodatkowo napowietrzane. Rury z ciepłą i zimną wodą łatwo jest doprowadzić na poddasze, i to w dowolne miejsce. Mają stosunkowo niewielką średnicę (około 2 cm). Da się je ukryć w podłodze – w warstwie wylewki lub w ścianach – w bruzdach pod tynkiem i glazurą. Dotyczy to zarówno rur rozprowadzających wodę użytkową, jak i tych do instalacji centralnego ogrzewania. Jeżeli rura dostarczająca ciepłą wodę użytkową z podgrzewacza będzie bardzo długa, to po odkręceniu kranu trzeba będzie długo czekać, aż dopłynie do niego ciepła woda. Jeśli jest dostarczana z zasobnika, to można wykonać instalację cyrkulacyjną z pompą wymuszającą jej obieg przez instalację. Ciepła woda jest dostępna natychmiast po odkręceniu kranu, niezależnie od jego odległości od podgrzewacza.
Remont poddasza czy jego adaptacja często wymaga wykonania nowej instalacji elektrycznej. Najlepiej wykonać ją, prowadząc tam osobne obwody dla gniazd wtykowych i wypustów (do podłączenia urządzeń na stałe). Każdy obwód należy zabezpieczyć osobnym wyłącznikiem różnicowoprądowym.
Adaptacja poddasza – układamy ocieplenie
Adaptując poddasze, powinniśmy sprawdzić miejsca narażone na przeciekanie, np. rynny, kominy i kalenice. Ważny jest także stan pokrycia dachowego. Może się zdarzyć, ze będziemy musieli wymienić jego część lub wykonać nowe obróbki blacharskie. Sprawdźmy także więźbę pod kątem zniszczenia drewnianych elementów i zabezpieczmy je preparatami zabezpieczającymi przed mikroorganizmami oraz ogniem. Prawdopodobnie jeśli nasz do jest stary, będziemy musieli docieplić dach, a pod istniejącym pokryciem ułożyć izolację przeciwwilgociową, której bardzo często brakuje. Najkorzystniejsze rozwiązanie ze względu technologicznego to zdemontowanie pokrycia i ułożenie izolacji z folii wstępnego krycia na krokwiach. Jeżeli bardzo zależy nam, żeby uniknąć ingerencji w pokrycie dachowe istnieje możliwość ułożenia folii także od środka. Mocuje się ją do krokwi przed rozpoczęciem ocieplania. Gdy chcemy ocieplać poddasze wełną mineralną, zastosujmy folię o wysokiej paroprzepuszczalności. Do innych, mniej chłonnych materiałów wystarczająca będzie folia niskoparoprzepuszczalna.
Obowiązujące przepisy określają współczynniki przenikania dachu. I tak U dachu nie powinien być wyższy niż 0,18 W/(m2·K). Dobierając ocieplenie pod uwagę musimy wziąć jego ciężar. Projektant sprawdza stan krokwi i określa, czy przeniosą dodatkową warstwę izolacji. Ocieplenie możemy układać między krokwiami lub nad nimi. Układając termoizolację nad krokwiami możemy elementy konstrukcyjne pozostawić widoczne. Takie rozwiązanie niestety wymaga rozebrania starego pokrycia dachowego. Układając materiał izolacyjny między krokwiami, mocujemy na go wcisk, a pod krokwiami umieszczamy dodatkowe ocieplenie między elementami rusztu (na nim mocowana jest okładzina skosów). Dach możemy ocieplić m.in. wełną mineralną, styropianem, polistyrenem ekstrudowanym czy pianką PIR.
Remont poddasza – wykańczamy posadzkę
Na stropie betonowym można ułożyć każdy rodzaj materiału podłogowego. Nie ma tu żadnych ograniczeń. Strop drewniany, którego trzonem konstrukcyjnym są równolegle rozmieszczone belki, stwarza pewne ograniczenia. Najczęściej, na belkach robi się deskowanie lub poszycie z płyt drewnopochodnych o grubości 2-2,5 cm, które tworzy stabilny podkład pod przyszłą posadzkę. Aby dodatkowo usztywnić strop i poprawić jego właściwości akustyczne, można na podłożu z desek lub płyt ułożyć tak zwany suchy jastrych. Jest to podłoga ze specjalnych płyt gipsowo-włóknowych, cementowo-włóknowych lub MFP ułożonych swobodnie na warstwie podsypki wyrównującej z kruszywa mineralnego. Suchy jastrych na podsypce znacznie dociąża strop, więc decyzja i związany z nią remont poddasza powinny być poprzedzone ekspertyzą inżyniera lub architekta.
Adaptacja poddasza to dobry sposób na powiększenia metrażu domu
Remont poddasza – kolejność prac wykonawczych
Remontując poddasze, ważna jest kolejność przeprowadzanych prac. Poniżej przedstawiamy przykładowy przebieg prac, jednak w zależności o zastanej sytuacji ich kolejność może się zmienić.
1. Przebudowa konstrukcji dachu – jeśli jest to wymagane.
2. Wykonanie schodów.
3. Doprowadzenie instalacji nad powierzchnię stropu.
4. Wykonanie dodatkowych kanałów wentylacyjnych.
5. Wyrównanie stropu, ułożenie izolacji akustycznej.
6. Wykonanie otworów okiennych i wstawienie okien.
7. Ułożenie izolacji przeciwwilgociowej i ocieplenie połaci dachu.
8. Wykonanie ścianek działowych i konstrukcji sufitu.
9. Rozprowadzenie instalacji na poddaszu.
10. Wykonanie podłóg.
11. Zamontowania poszycia ścian działowych i skosów.
12. Zabudowa skosów i wykończenie ścian oraz sufitu.
Zdjęcia:
Velux, Fotolia.com
