Posadzka w postaci stylowego parkietu, który został ułożony przed laty, może być najbardziej atrakcyjnym elementem aranżacji wnętrza. Zanim jednak będziemy się nim cieszyć, trzeba go odnowić. Jaki sprzęt i produkty będą konieczne do tych prac?
Jeśli jesteśmy właścicielami starego domu lub mieszkania, w którym podłogi wykończono parkietem, nie usuwajmy go nawet wtedy, gdy jest mocno wyeksploatowany. Wiele wzorów posadzek sprzed lat jest dziś pożądanym elementem wykończenia wnętrz. Obecnie obserwujemy wielki comeback jodełki w różnych wariantach. Efektownie wygląda również parkiet taflowy. Okazuje się, że parkiet to bardzo uniwersalna okładzina podłogowa, a przy tym elitarna – drewno w każdej postaci staje się coraz bardziej kosztowne. Te wszystkie argumenty przemawiają za tym, by odrestaurować drewnianą posadzkę. Tchniemy w nią nowe życie za pomocą odpowiednich narzędzi oraz materiałów wykończeniowych. Możliwości mamy niemało! Zanim przystąpimy do odnawiania posadzki, warto poddać podłogę fachowej ocenie – dobry parkieciarz oszacuje zakres prac i opłacalność renowacji. Pamiętajmy też, że nie każdy jest w stanie samodzielnie dać drugą młodość drewnianej podłodze, szczególnie etap jej cyklinowania może okazać się dużym wyzwaniem.
PROFESJONALNA CYKLINIARKA
Do kluczowych prac podczas odnawiania starego parkietu należy usunięcie starych powłok. Dopiero po precyzyjnym oczyszczeniu z nich parkietu, będzie można przystąpić do kolejnych zadań. Żmudną pracę, jaką jest szlifowanie, najlepiej wykonać przy pomocy cykliniarki do parkietu. Koszt profesjonalnej cykliniarki waha się od 3500 zł do nawet 30 tys. zł, ale odpowiednią można dzisiaj bez problemów wypożyczyć. Za dobę zazwyczaj zapłacimy od 100 do 250 zł. Niekiedy wypożyczalnie oferują szkolenia w zakresie obsługi sprzętu, np. regulacji, wymiany papieru ściernego czy zasad prowadzenia cykliniarki. Brak umiejętności posługiwania się maszyną może prowadzić do zniszczenia parkietu. Inne wypożyczalnie mimo kaucji udostępniają sprzęt tylko osobom umiejącym go obsługiwać. Możemy spotkać się z cykliniarkami bębnowymi, które jednak przysparzają problemów z wymianą papieru ściernego. Dlatego najbardziej polecane są cykliniarki taśmowe, pracujące z prędkością 1800/2000 obr./min. Do szlifowania trudno dostępnych miejsc wykorzystywane są szlifierki krawędziowe, które dzięki regulacji kąta natarcia umożliwiają wyszlifowanie posadzki np. pod grzejnikiem, oknem lub w narożach pomieszczenia. Wybierając cykliniarkę, zwróćmy uwagę na jej moc – większa zapewni efektywniejszą pracę. Istotna jest też średnica tarczy – większa gwarantuje szybsze wykonanie zadania. Zazwyczaj wynosi ona od 200 do 400 mm. Znaczenie ma też prędkość obrotu tarczy – standardowo jest to od 1000 do 3000 obr./ min. Im jest większa, tym szybciej zostanie usunięta niepożądana warstwa. Zwróćmy też uwagę na długość pracy ciągłej, która przeważ[1]nie wynosi od 3 do 5 min. Jeśli będziemy stosować cykliniarkę na różnych poziomach domu, sprawdźmy ciężar urządzenia – zazwyczaj waha się ona od 50 do nawet 80 kg. Na małych powierzchniach można również do szlifowania wykorzystać sprzęt dla majsterkowiczów. Do wyboru mamy szlifierkę oscylacyjną, mimośrodową lub taśmową. Model oscylacyjny jest dość powolny, ale umożliwia bardzo dokładną pracę. Szlifierka mimośrodowa także nie zalicza się do najbardziej efektywnych. Optymalnym wyborem będzie szlifierka taśmowa z prowadnicą.
WIELOFUNKCYJNA POLERKA
Niewielkie ubytki oraz rysy, które powstały podczas cyklinowania usuniemy za pomocą polerki. To też sprzęt, który może być użyty do lakierowania, olejowania lub woskowania. Polerki pracują z prędkością od 100 do 2000 obr./min, co sprawia, że łatwiej opanować posługiwanie się nimi.
Papier do szlifowania
Do wykonania cyklinowania niezbędny jest papier ścierny. W zależności od rodzaju cykliniarki może on mieć postać krążka, taśmy, dysku lub siatki. Niezależnie od formy papier ścierny może być mocowany na rzepy, co znacznie ułatwia pracę. W trakcie cyklinowania konieczna jest wymiana papieru ściernego od grubo- do drobnoziarnistego. Zazwyczaj szlifowanie parkietu rozpoczynamy od nałożenia na cykliniarkę tego o gradacji od 36 do 40. Kolejne szlifowanie, które ma na celu korektę pierwszego, wykonamy papierem o gradacji 60. Do ostatniego szlifowania przed nałożeniem warstwy środka zabezpieczającego drewno przed uszkodzeniem (lakieru, oleju lub farby kryjącej) wykorzystujemy papier gradacji od 80 do 100. Nie zapominajmy też o przeszlifowaniu posadzki po nałożeniu pierwszej i kolejnych warstw ochronnych. W przypadku lakieru należy użyć papieru ściernego o gradacji uzależnionej od stopnia połysku – od 220 do 320 jeśli zastosowaliśmy mat lub półmat oraz od 320 do 400, gdy lakier jest z połyskiem lub wysokim połyskiem.
USZCZELNIACZE PARKIETU
Po cyklinowaniu posadzki i jej oczyszczeniu z pyłu sprawdźmy, czy na parkiecie nie ma szpar i drobnych ubytków (do 2 mm). Jeśli je zauważymy, konieczne będzie ich uzupełnienie. Można do tego wykorzystać np. lakier podkładowy, który dodatkowo zwiększa wydajność lakierów powierzchniowych i zapobiega ciemnieniu drewna. Można też użyć kitu do drewna, który jest ceniony za trwałość i tworzenie odpornych na różne czynniki powierzchni. Rzadziej polecane są masy szpachlowe, poprawiające w znacznym stopniu estetykę powierzchni, lecz nie tak trwałe. Wypełniacz niezależnie od rodzaju musi być wymieszany z powstałym podczas szlifowania pyłem drzewnym. Znaczenie ma jego konsystencja, ponieważ zbyt rzadki będzie wyciekał, a za gęsty szybko się wykruszy. Najczęściej za odpowiednią uznaje się mieszankę o konsystencji masła.
ODPOWIEDNI LAKIER DO RENOWACJI PARKIETU
Wybór środka, który podkreśli charakter starego parkietu, a jednocześnie nada mu nowy blask, należy do niełatwych zadań. Powinien on mieć wysokie właściwości ochronno-dekoracyjne. Do dyspozycji mamy wysokiej klasy lakiery rozpuszczalnikowe, które ze względu na zawarte w nich substancje LZO, podczas aplikacji wymagają zachowania środków ostrożności. Dużym powodzeniem cieszą się produkty wodorozcieńczalne, które są obecnie równie trwałe jak rozpuszczalnikowe. Za najbardziej wytrzymałe uchodzą poliuretanowe. Mogą to być produkty dwuskładnikowe z utwardzaczem lub jednoskładnikowe. Dzięki temu, że są przygotowane na bazie wody, mają dobrą rozlewność, co przekłada się na równomierne krycie podłoża, a także umożliwia szybkie wysychanie. Tworzą elastyczne powłoki lakierowe, które „pracują” razem z drewnem, kiedy ulega ono zmianom objętości z uwagi na zmianę wilgotności czy też różnicę temperatur. Wymagana liczba warstw produktu to 2-3 dla podłóg średnio obciążonych o wysokiej estetyce. Lakierowanie powinno odbywać się w zamkniętych pomieszczeniach (wolnych od przeciągów) w temperaturze między 15 a 25°C.
LAKIER PODKŁADOWY
Jeśli zdecydowaliśmy się na lakierowanie parkietu, warto wcześniej nanieść na jego powierzchnię lakier podkładowy. Może być wodny lub rozpuszczalnikowy. Jego warstwa wpłynie korzystnie na trwałość lakieru nawierzchniowego, a także ułatwi jego aplikację. Dzięki temu, że tak zabezpieczone podłoże równomiernie chłonie lakier, zmniejszy się również ilość środka wykańczającego. Użycie podkładu ułatwi także osiągnięcie jednolitego efektu estetycznego na całej powierzchni drewnianej posadzki. Jeśli sądzimy, że w drewnie pozostały resztki starych powłok lub środków konserwujących, dobrym wyborem będzie pod[1]kład odcinający. Można też zastosować lakier podkładowy z dodatkiem barwników, np. białym pigmentem, co sprawi, że nadamy odnawianemu parkietowi modny biały odcień.
OLEJE I WOSKI DO PARKIETU
Jeśli parkiet był wcześniej olejowany, nie można go lakierować. Wówczas konieczne jest jego olejowanie. Oleje i woski to w większości produkty po[1]chodzenia naturalnego. Ich użycie sprawia, że drewno wygląda znacznie bardziej naturalnie niż to wykończone lakierem. Oleje wnikają w głąb parkietu, nie pozostawiając powłoki na jego powierzchni. Są one produkowane na bazie oleju naturalnego, zawierają również żywice sztuczne lub naturalne wpływające na ich twardość oraz rozpuszczalniki odpowiedzialne za wnikanie w drewno. W ich składzie są też pigmenty, filtry UV i związki przyspieszające schnięcie impregnowanej posadzki. Można też wybrać olejowoski, które oprócz oleju naturalnego zawierają wosk, np. pszczeli albo twardy wosk carnauba. Mają zalety oleju oraz tworzą warstwę chroniącą parkiet przed zanieczyszczeniami i uszkodzeniami mechanicznymi, np. zarysowaniami. Do tej grupy produktów można też zaliczyć wosk, stosowany w przeszłości środek chroniący drewniane parkiety
FARBA KRYJĄCA
Zdarza się, że stary parkiet jest w dobrym stanie, ale ma głębokie przebarwienia spowodowane np. rozlanymi w przeszłości substancjami chemicznymi lub środkami pochodzenia naturalnego. Wówczas jedynym sposobem na nadanie mu atrakcyjnego wyglądu będzie pomalowanie go farbą kryjącą, odporną na ścieranie i szorowanie. Można zastosować np. farby ftalowe, których spoiwem jest żywica alkidowa, a rozcieńczalnikiem najczęściej benzyna lakowa. Pokryta nimi posadzka może być błyszcząca. Farby ftalowe najczęściej występują w odcieniach brązów. Polecane są również niektóre farby przeznaczone do malowania podłóg betonowych – warto po nie sięgnąć, jeśli chcemy uzyskać powierzchnię matową. Ich atutem jest szeroka gama kolorystyczna. Można też wybrać inne farby do drewna, ale nie stosujmy tych, które są przeznaczone do mebli.
Narzędzia do nanoszenia środków ochronnych
Do nanoszenia farb, lakierów i olejów stosuje się pędzle, wałki, szpachle lub pistolety natryskowe pod ciśnieniem. Jeśli zdecydujemy się na wałek, najlepszym wyborem będzie sprzęt z mikrofazy, który nie zostawi na parkiecie kłaczków – sprawdzi się zarówno do nanoszenia farby, lakieru, jak i oleju. Powinien mieć on fazowane boki, co sprawi, że na malowanej powierzchni nie będą się tworzyły paski. Wałki do olejowania powinny mieć krótkie runo, odpowiednie będzie np. 5 mm. Wałek należy osadzić na teleskopowym drążku. Do rozprowadzania lakierów oraz uszczelniaczy wykorzystuje się szpachlę parkieciarską, wykonaną ze stali nierdzewnej. Powinna być szeroka, np. 270 mm i mieć dobry, ergonomiczny uchwyt, np. drewniany. Praca przy pomocy pędzla będzie najmniej efektywna. Jeśli się zdecydujemy na to narzędzie, musi to być płaski pędzel wykonany z dobrze osadzonego gęstego i równego włosia końskiego lub świńskiego. Do natryskowego malowania można użyć pistoletu do farb z możliwością regulowania przepływu farby oraz kształtu jej strumienia (pionowy, poziomy itp.). Może być on zasilany elektrycznie. Zanim jednak zdecydujemy się na ten sposób aplikacji środka wykańczającego parkiet, sprawdźmy, czy producent farby lub lakieru dopuszcza ten sposób ich nakładania.
