Jakie są zalety ścian szkieletowych?

Systemy suchej zabudowy dają nieograniczone możliwości wykańczania i aranżowania wnętrz, zarówno przy budowie jak i generalnym remoncie domu czy mieszkania. Są alternatywą dla tradycyjnych tzw. mokrych technologii.

Na rynku materiałów budowlanych jest wiele rodzajów płyt, których zastosowanie uwarunkowane jest miejscem zabudowy. Wszystkie one posiadają wiele zalet istotnych podczas wykańczania i aranżacji wnętrz.

RODZAJE PŁYT GIPSOWO-KARTONOWYCH

Wszystkie płyty, niezależnie od typu, mogą być stosowane we wszystkich systemach suchej zabudowy, takich jak: ściany, okładziny ścienne, ściany szybów, sufity podwieszane, przęsłowe, zabudowa poddaszy. Norma EN 520 rozróżnia kilka typów płyt w zależności od ich właściwości.

Płyty zwykłe (typ A wg normy EN 520) 
Płyty te przeznaczone są do pomieszczeń o wilgotności względnej powietrza nieprzekraczającej 70%. Mimo, że nie są to płyty ogniochronne, to można z nich budować ściany o odporności ogniowej do EI 60.

Płyty impregnowane (typ H1, H2, H3 wg EN 520) 
Przeznaczone do pomieszczeń o podwyższonej wilgotności powietrza, takich jak łazienki w budynkach mieszkalnych. Płyty te wykazują się zmniejszonym stopniem wchłaniania wody. Nie oznacza to jednak, że są one odporne na bezpośrednie działanie wody. W przypadku pomieszczeń o bardzo wysokiej wilgotności powietrza oraz w miejscach narażonych na zamoczenie należy stosować płyty cementowe.

Płyty ogniochronne (typ F wg EN 520) 
Stosując płyty ogniochronne można zbudować ściany i sufity o najwyższych wymaganiach odporności ogniowej – do EI 120. Płyty te przy działaniu wysokich temperatur zachowują spójność rdzenia dzięki zawartości włókien szklanych. Polecane są również na poddaszach, gdzie niwelują ryzyko powstawania spękań spowodowanych pracą konstrukcji drewnianej.

Płyty o zwiększonej twardości powierzchni (typ I wg EN 520) 
Stosowane mogą być na przykład w budynkach użyteczności publicznej, gdzie mamy do czynienia z dużą liczbą użytkowników. Ściany zbudowane z tego typu płyt są zdecydowanie bardziej odporne na uderzenia od standardowych płyt.

Płyty o zwiększonej gęstości rdzenia (typ D wg EN 520) 
Są to zazwyczaj płyty o lepszych właściwościach akustycznych, dzięki zastosowaniu gęstego rdzenia. W związku z tym stosowane są w systemach o wysokich wymaganiach izolacyjności akustycznej, na przykład w obiektach zamieszkania zbiorowego, jako ściany między pokojami hotelowymi. 
Na rynku występują płyty posiadające jedną z powyższych właściwości, jak również płyty łączące w sobie kilka cech. Na przykład płyty impregnowane ogniochronne lub płyty o zwiększonej gęstości rdzenia i zwiększonej twardości powierzchni.

PŁYTY SPECJALISTYCZNE 

Oprócz standardowych płyt gipsowo- kartonowych dostępne są płyty o szczególnych właściwościach. Są to na przykład płyty chroniące przed promieniowaniem rentgenowskim, które z powodzeniem można stosować w przychodniach i szpitalach. Na rynku występują zarówno płyty gipsowo-kartonowe z dodatkową powłoką ołowianą o różnej grubości, w zależności od wymagań, jak również płyty bez ołowiu, które dzięki specjalnym dodatkom do rdzenia również są w stanie zatrzymać promieniowanie.

Płyty RTG obrabia się podobnie do standardowych płyt. W przypadku płyt z powłoką ołowianą należy oprócz powszechnie używanych profili do suchej zabudowy, wykorzystać specjalne taśmy z ołowiem. Płyty RTG bez ołowiu wymagają zastosowania specjalnej masy szpachlowej do spoinowania.

Dostępne są też płyty gipsowe zbrojone po obu stronach matami z włókna szklanego, przeznaczone do zabezpieczania konstrukcji stalowych do klasy nośności R oraz do systemów o najwyższych wymaganiach odporności ogniowej. Obróbka tych płyt również nie odbiega od obróbki standardowych płyt gipsowo-kartonowych.

W celu poprawy akustyki wnętrza, czyli redukcji pogłosu jako okładzinę ścian i sufitów stosuje się płyty perforowane. Płyty te mają właściwości pochłaniania dźwięków, jak również pochłaniania nieprzyjemnych zapachów. Dostępne są różne rodzaje perforacji w zależności od wymaganego współczynnika pochłaniania dźwięków oraz upodobań projektanta.

PROFILE DO SUCHEJ ZABUDOWY 

Standardowe profile stosowane w systemach suchej zabudowy wykonane są z blachy o grubości ok. 0,6 mm o przekrojach C i U. Do zabudów pionowych takich jak: ściany, obudowy szybów instalacyjnych, stosuje się profile CW i UW, natomiast do sufitów podwieszanych czy zabudów poddaszy stosujemy profile CD i UD.
Dostępne są również profile z grubszej blachy – o grubości ok. 2,0 mm, które możemy wykorzystać jako ościeżnice drzwiowe lub do montażu planowanych większych obciążeń na ścianach. Ponadto, w zależności od rodzaju i kształtu zabudowy dostępna jest cała gama wieszaków, narożników i innych akcesoriów.

MASY SZPACHLOWE DO WYKAŃCZANIA PŁYT G-K 

Dobierając masy szpachlowe należy mieć na uwadze jaką klasę jakości powierzchni chcemy osiągnąć.
1. Wykończone w klasie jakości Q1 – powierzchnie, co do których nie są stawiane żadne wymagania wizualne, czyli takie które na przykład będą pokryte płytkami ceramicznymi. W tym przypadku wypełniamy jedynie połączenia płyt gipsowo-kartonowych oraz pokrywamy widoczne części wkrętów.
2. Wyższa klasa jakości Q2 – wymaga dodatkowo ponownego szpachlowania w celu uzyskania płynnego przejścia powierzchni spoiny z powierzchnią płyty.
3. W klasie Q3 – zostaje zaszpachlowana cała powierzchnia płyt masą szpachlową aż do zamknięcia porów.
4. Natomiast w najwyższej klasie Q4 – należy wykonać szpachlowanie całopowierzchniowe o grubości warstwy od 1 mm. W tym przypadku uzyskujemy powierzchnię wysokiej jakości, na której możemy zastosować jako wykończenie gładkie i błyszczące okładziny ścienne oraz wszelkiego rodzaju farby.

Na rynku dostępne są masy szpachlowe przeznaczone do wstępnego wypełniania spoin i inne masy do wykańczania powierzchni płyt. Niektóre masy nie wymagają dodatkowego wklejania taśmy spoinowej na połączeniach płyt fabrycznych, pokrytych kartonem. Można wybrać gotową masę w wiaderku lub masę proszkową do rozrobienia na budowie. Inne właściwości, które należy wziąć pod uwagę podczas wyboru masy szpachlowej to łatwość nakładania i szlifowania, grubość pojedynczej warstwy, odporność na skurcz czy pęknięcia.

ZASTOSOWANIE SYSTEMÓW SUCHEJ ZABUDOWY

Możliwości wykorzystania konstrukcji z zastosowaniem płyt gipsowo-kartonowych w budownictwie mieszkaniowym jest wiele. Zastosowanie płyty gipsowej przy wykańczaniu mieszkania lub domu bardzo ułatwia dopasowanie go do indywidualnych gustów i potrzeb.
Systemy suchej zabudowy znajdują również zastosowanie przy remontach starych budynków. W celu wyrównania ścian masywnych możemy zastosować tak zwany suchy tynk, czyli przykleić płyty gipsowo-kartonowe za pomocą kleju gipsowego do ściany.
Okładziny ścienne na konstrukcji z profili metalowych oraz z wypełnieniem z wełny mineralnej pozwalają na zwiększenie izolacyjności akustycznej istniejącej przegrody. W starych kamienicach często mamy do czynienia ze stropami drewnianymi. Aby dostosować te obiekty do obecnych warunków zazwyczaj stropy trzeba zabezpieczyć do odpowiedniej  klasy odporności ogniowej. W tym przypadku rozwiązaniem jest sufit podwieszany z okładziną z płyt ogniochronnych. Zabezpieczeniem takiego stropu od góry może być suchy jastrych również z płyt gipsowo-kartonowych lub gipsowo- włóknowych.

Największe zalety ścian szkieletowych to:
· niewielki ciężar powierzchniowy przegród, w porównaniu np. ze ścianami z cegły,
· cienka konstrukcja przy zachowaniu parametrów z zakresu fizyki budowli (ściany o grubości już od 7,5 mm) · szybkość i łatwość montażu,
· wysoka odporność ogniowa – do EI 120,
· bardzo wysoka izolacyjność akustyczna – do ponad 80 dB,
· wszechstronność (systemy suchej zabudowy są stosowane we wszystkich typach budynków: mieszkalnych, biurowych, szpitalach, hotelach, szkołach i obiektach przemysłowych),
· wysoka jakość powierzchni,
· duża wytrzymałość i sztywność konstrukcji oraz odporność na uderzenia,
· dowolne wykończenie i kształtowanie powierzchni (możliwość tworzenia łuków, skosów itp.),
· możliwość poprowadzenia przewodów instalacyjnych w pustce ściany.

NAJCZĘSTSZE PROBLEMY, KTÓRE POJAWIAJĄ SIĘ PRZY PROJEKTOWANIU ORAZ MONTAŻU ŚCIAN SZKIELETOWYCH

Dobór odpowiedniego rodzaju konstrukcji ścianki
Należy dobrać szerokość i rozstaw osiowy profili ściennych oraz grubość okładziny odpowiednio do wymagań w zakresie odporności ogniowej, izolacyjności akustycznej oraz wysokości ściany.

Montaż konstrukcji
Należy pamiętać o tym, żeby kształtowniki, które mają zetknięcie ze ścianą masywną, podłogą lub stropem należy od nich oddzielić taśmą akustyczną. Profil obwodowy należy mocować do sufitu oraz surowej posadzki, natomiast profile ścienne należy połączyć z sąsiadującymi ścianami.

Technologia układania i rodzaj materiału izolacyjnego
Grubość oraz gęstość warstwy izolacyjnej należy dobrać do szerokości profili  ściennych, jak również do wymogów odporności ogniowej oraz izolacyjności akustycznej przegród.

Montaż okładziny
W zależności od systemu oraz od rodzaju płyt okładzina może być układana poziomo lub pionowo. Niezwykle ważne jest, aby styki płyt sąsiadujących jak również styki płyt kolejnych warstw okładziny, przesunąć względem siebie o minimum 40 cm. Należy również unikać rozmieszczania styków płyt na profilach ościeżnicowych.

Szczeliny dylatacyjne
W ścianach o znacznej długości należy wykonywać szczeliny dylatacyjne co 15 metrów długości ściany. W ścianach działowych muszą być również powtórzone dylatacje konstrukcyjne. Wykonywanie szczelin dylatacyjnych zapobiega spękaniom ścian spowodowanym zmianami temperatury i wilgotności. W przypadku ścian szkieletowych z wymaganą odpornością ogniową należy pamiętać, aby grubość okładziny na całej jej długości, a zatem również w miejscu dylatacji, była jednakowa.

Obróbka otworów drzwiowych
Ościeżnice drzwiowe wykonuje się z kątowników drzwiowych oraz odpowiednio dobranych profili, w zależności od ciężaru skrzydeł drzwiowych. Należy również przestrzegać maksymalnych dopuszczalnych wymiarów otworów wykonywanych w ścianach szkieletowych. Należy również pamiętać, że płyty gipsowo-kartonowe mogą funkcjonować w określonych warunkach.

Przeciwskazania do montażu płyt gipsowo- kartonowych to:
– nadmierne wahania temperatury,
– nadmierne wahania wilgotności (częsty przypadek to pozostawienie budynku bez ogrzewania lub niedogrzanie budynku, a następnie szybkie jego ogrzanie),
– spadek temperatury powietrza w pomieszczeniu poniżej 5°C,
– nadmierna wilgotność powietrza w pomieszczeniu
– powyżej 70% w przypadku zastosowania płyty typu A,
– występowanie usterek czy spękania elementów nośnych budynku (ściany, stropy, słupy, dźwigary i inne), które  po czasie przenoszą się na suchą zabudowę,
– nadmierne osiadanie budynku. W przypadku remontowanych (starych) budynków często związane ze zbyt dużym obciążeniem fundamentów,
– drgania wywołane czynnikami zewnętrznymi. Szczególnie są tu narażone budynki położone blisko ruchliwych dróg, kopalni,
– występowanie sił mechanicznych podczas eksploatacji np.: zbyt duże dodatkowe obciążenia, usunięcie części konstrukcji, itd.
Niedostosowanie się do powyższych wytycznych może się przyczynić do powstawania spękań na połączeniach płyt gipsowo-kartonowych lub deformacji powierzchni ściany.