Jak odpowiednio nawadniać ogród?

Ostatnie lata ze względu na dostrzegalne zmiany klimatyczne oraz rosnące koszty wody wymuszają na właścicielach ogrodów przydomowych racjonalizację nawadniania: podlewanie skuteczne ale jednocześnie ekonomiczne. Nie bez znaczenia jest również wygoda: ogród dzięki instalacji systemu nawadniania może podlewać się automatycznie!

NAWADNIANIE OGRODÓW: DOBÓR PRODUKTÓW I RÓŻNE METODY PODLEWANIA

Pięknie utrzymany trawnik z bujną i soczystą murawą jest centralnym punktem ogrodu. Uzyskanie optymalnego wyglądu trawnika poza użyciem wysokiej jakości materiału siewnego i prawidłowego przygotowania podłoża, wymaga również regularnych zabiegów pielęgnacyjnych w całym okresie jego użytkowania. Oprócz koszenia to właśnie nawadnianie zabiera użytkownikom najwięcej czasu, mając przy tym decydujący wpływ na uzyskanie pięknego wyglądu darni. Optymalne dawki wody zapewniają bujny wygląd również innych nasadzeń ogrodowych: żywopłotów, krzewów, rabat czy grządek warzywnych.

Podlewanie za pomocą: konewki, pistoletu, zraszacza
Tradycyjne podlewanie ogrodu za pomocą konewki wymaga sporo wysiłku a przede wszystkim czasu. Trudno tym sposobem skutecznie i szybko podlać dużą powierzchnię np. trawnika.
Z pomocą przychodzą popularne węże ogrodowe wykonane z PCW, które poprzez szybkozłączki mogą być szybko podłączane do źródła wody oraz zasilać: dyszę, pistolet lub zraszacz. Na rynku spotykamy różną średnicę węży: od ½” rekomendowanych do krótkich odległości, po ¾” dla większych ogrodów. Szybkozłączki wyposażone w zawór odcinający tzw. funkcję STOP umożliwiają łatwą wymianę odbiornika wody, bez potrzeby chwilowego zakręcania kranu. Dla węży o średnicy 1” przeznaczone są specjalne szybkozłączki o poszerzonym przelocie, aby opory przepływu były jak najniższe. Większość szybkozłączek i przyłączy wykonanych jest z wysokoudarowego plastiku (ABS). Na rynku dostępne są również złączki wykonane z mosiądzu, który odznacza się większą odpornością, a przy tym efektownie prezentuje się w naszym ogrodzie.

Możemy wybierać pistolety o prostym/ stożkowym kształcie strumienia bądź pomiędzy modelami wielofunkcyjnymi, w których obrót głowicy umożliwia zmianę dyszy. Modele z korpusem metalowym choć nieco cięższe, są bardziej odporne na uderzenia bądź upływ czasu i dlatego cieszą się dużą popularnością.

Do węża ogrodowego możemy podłączyć oprócz pistoletu również różne modele zraszaczy:
· zraszacze statyczne: odznaczające się korzystną ceną, delikatnym strumieniem idealnym dla rabat, ale jednocześnie charakteryzujące się małą powierzchnią zraszania. Wśród zraszaczy statycznych znajdziemy modele o kołowym kształcie zraszania bądź modele wielofunkcyjne o przestawnych dyszach różnych kształtów.
· zraszacze pulsacyjne (bijakowe): o silnym i dalekim strumieniu, tolerancyjne dla wody zanieczyszczonej.
· zraszacze wahadłowe: prostokątne, szczególnie polecane na trawnik, ze względu na swój duży zasięg lecz wrażliwe na wodę zanieczyszczoną.
· zraszacze przekładniowe: o dużym zasięgu i dyskretnej, cichej pracy, również wrażliwe na wodę zanieczyszczoną.

Zraszacze osadzone na szpilce zajmują mniej miejsca przy przechowywaniu lecz są mniej stabilne. Modele na podstawie są szybsze w instalacji i nie wymagają uciążliwego wbijania w grunt. 
Większość zraszaczy dookólnych wyposażonych jest w regulację sektora pracy oraz zasięgu. W zraszaczach wahadłowych regulację kształtu zraszanej powierzchni przeprowadzamy za pomocą przesuwanych odbojników.

Na co zwrócić uwagę przy podlewaniu wężem ogrodowym?   
· Przy doborze węża kierujmy się nie tylko jego ceną, ale również materiałem wykonania. Grubość ścianki, obecność specjalnego oplotu i domieszek w tworzywie sztucznym nie tylko minimalizują skręcanie się węża, ale polepszają też jego elastyczność w niższych temperaturach i wydłużają trwałość. 
· Bardzo istotny jest dobór właściwej średnicy węża: popularne i lżejsze węże ½” cala nie sprawdzają się przy długości większej niż kilka metrów i zasilaniu zraszaczy o dużym wydatku. 
· Elementy szybkozłączek lub pistoletów pokryte miękkim tworzywem zapobiegają poślizgowi wilgotnych powierzchni, gwarantując komfortową pracę.Na co zwrócić uwagę przy podlewaniu wężem ogrodowym? 
· Przy doborze węża kierujmy się nie tylko jego ceną, ale również materiałem wykonania. Grubość ścianki, obecność specjalnego oplotu i domieszek w tworzywie sztucznym nie tylko minimalizują skręcanie się węża, ale polepszają też jego elastyczność w niższych temperaturach i wydłużają trwałość.
· Bardzo istotny jest dobór właściwej średnicy węża: popularne i lżejsze węże ½” cala nie sprawdzają się przy długości większej niż kilka metrów i zasilaniu zraszaczy o dużym wydatku.
· Elementy szybkozłączek lub pistoletów pokryte miękkim tworzywem zapobiegają poślizgowi wilgotnych powierzchni, gwarantując komfortową pracę.
· Zawory stopowe w szybkozłączkach polepszają komfort pracy przy zmianie odbiorników wody ale wprowadzają też istotne opory przepływu. W sytuacjach gdy wysoki przepływ jest priorytetem, lepiej zastosować szybkozłączki bez funkcji „STOP”.

W przypadku ogrodów o niewielkiej powierzchni możemy wykorzystać elektroniczny sterownik nakręcany na kran do automatyzacji nawadniania: zraszacz będzie wtedy załączany o ustalonej porze.
Podlewanie za pomocą pojedynczego zraszacza, który należy postawić na większym trawniku to krok ku podlewaniu nowoczesnemu, który jednak nie jest rozwiązaniem optymalnym. Jego podstawową wadą jest brak możliwości łatwej rozbudowy systemu o kolejne zraszacze, poza tym rozciągnięte po ogrodzie węże przeszkadzają w użytkowaniu ogrodu.

SYSTEM NAWADNIAJĄCY

Czy montaż systemu nawadniającego w ogrodzie jest niezbędny? W uporządkowanym i zadbanym ogrodzie powinniśmy zastosować system nawadniania. System podlewania roślin oparty na zraszaczach wynurzalnych oraz rurach kroplujących zapewnia błyskawiczną reakcję w razie suszy, jest przy tym dyskretny gdyż instalacja ukryta jest pod powierzchnią ziemi. Podczas pracy zraszacze bezszelestnie wysuwają się z murawy i chowają się po zakończeniu podlewania. Raz zaprojektowany i wykonany system nawadniający służy przez długie lata, dodając wartości i prestiżu ogrodu.

Jakie korzyści osiągniemy instalując system nawadniający?  
· Podlewanie oparte na zraszaczach wynurzalnych i rurach kroplujących oznacza przede wszystkim zachowanie naturalnego wyglądu ogrodu. Instalacja znajduje się pod powierzchnią gleby nie stanowi przeszkody m.in. dla grabi czy kosiarki czy może być też bez przeszkód wykorzystywany do aktywnego wypoczynku. Możemy kosić trawę, grać w piłkę, grillować bez konieczności chowania wijących się we wszystkich kierunkach węży.
· Zraszacze wynurzalne i rury kroplujące to także precyzyjne podlewanie. Woda dostarczana jest tylko do wcześniej zaplanowanych miejsc, tam gdzie znajdują się nasadzenia. Nie ma więc ryzyka nie podlania, czy nadmiernego zalania roślin czy podlewania obszarów bez nasadzeń w ogrodzie.
· Oszczędność wody. Większość właścicieli ogrodów traci do 50 procent wody na zbędne podlewanie, a to oznacza niepotrzebne koszty. Można nawadniać dobranymi dawkami wody w zależności od aktualnie panujących warunków pogodowych. Podlewanie nocą przyczynia się również do oszczędności domowego budżetu, gdyż straty wody na skutek parowania z powierzchni gleby są mniejsze, a energia elektryczna tańsza.
· Oszczędność czasu. Ogród zawsze będzie wyglądał efektownie nawet, gdy często przebywamy poza domem lub wyjeżdżamy na dłuższy okres np. na wakacje. Zadba o to sterownik automatyczny.

Elementy systemu nawadniającego
· Zraszacze. Do podlewania trawnika można użyć różnego typu zraszaczy:
– wyposażone w dysze statyczne o małym zasięgu od 2,4 do 5,1 m,
– rotacyjne wyposażone w dysze o zasięgu 3,7–8,2 m znajdują zastosowanie do podlewania małych i średnich powierzchni trawnika,
– pulsacyjne charakteryzują się dalekim zasięgiem do 10 m,
– przekładniowe o promieniu strumienia od 4,5 do 14 m przeznaczone są do nawadniania średnich i dużych powierzchni trawnika.
· Rury rozprowadzające wykonane z czarnego polietylenu o średnicy 25 mm, które służą do transportu wody.

Elementy połączeniowe rur i zraszaczy: trójniki, kolanka, przyłącza.
· Elektrozawory. System nawadniający musi zostać podzielony na oddzielne sekcje, aby w pełni kontrolować podlewanie. Dzięki temu możemy zróżnicować czas podlewania poszczególnych nasadzeń i stanowisk. Podział instalacji na sekcje gwarantuje, że nie zabraknie wydatku wody do pracy zraszaczy, a poszczególne tereny uzyskają odpowiednie dawki wody, dzięki odmiennemu czasowi nawadniania każdej sekcji. Elektrozawory sterujące zostaną umieszczone w plastikowych skrzynkach osłonowych na terenie ogrodu.
· Sterownik służy do sterowania elektrozaworami i gwarantuje w pełni automatyczny tryb pracy: nie trzeba ręcznie otwierać i zamykać poszczególnych sekcji: podlewanie staje się komfortowe.
· Detektor deszczu bądź czujnik wilgotności podłoża instalujemy na otwartej przestrzeni i łączymy przewodami elektrycznymi ze sterownikiem. Umożliwiają wstrzymanie nawadniania na czas deszczu, co pozytywnie wpływa na zdrowotność roślin i jednocześnie oszczędza cenną wodę.
· Rury kroplujące z wykonanymi w zadanych odstępach kroplownikami instalowane nad lub pod powierzchnią ziemi sprawdzają się szczególnie w podlewaniu nasadzeń rzędowych: żywopłotów, krzewów owocowych, rabat.

Samodzielne wykonanie instalacji nawadniającej nie jest trudne. Plan systemu i wykaz elementów można opracować samodzielnie na podstawie bezpłatnego przewodnika dostępnego do pobrania w Internecie bądź zlecić go dystrybutorowi.

NA CO NALEŻY ZWRÓCIĆ UWAGĘ PRZED ZAŁOŻENIEM SYSTEMU NAWADNIAJĄCEGO? JAK UNIKAĆ BŁĘDÓW?

+ Instalację można zamontować zarówno w już istniejącym i urządzonym ogrodzie jak i w nowo projektowanym. Zawsze jednak musi istnieć koncepcja rozplanowania ogrodu: szczegółowe umiejscowienie grządek, trawnika, żywopłotów, rabat i źródła wody.
+ Instalację można zamontować przed założeniem trawnika lub co najmniej kilka miesięcy (min. 3 miesiące w sezonie) po zasianiu trawy, aby murawa przekorzeniła się i ślady montażu szybko znikły. Zakładanie systemu jest możliwe również na trawniku świeżo zasianym, jednak w tym przypadku konieczne będzie miejscowe dosianie trawy w miejscu przebiegu rur rozprowadzających wodę. W przypadku trawy z rolki instalację wykonujemy przed rozłożeniem trawy.
+ Do planowania przyszłego systemu najlepiej przystąpić przed wykonaniem ścieżek i podjazdów. Już na tym etapie można położyć większej średnicy rury osłonowe pod przejściami lub pod opaską betonową w pobliżu kranu ogrodowego, aby później w dogodnym czasie w prosty sposób założyć instalację.
+ Ważną kwestią przy planowaniu podlewania jest posiadanie wydajnego źródła wody o odpowiednim ciśnieniu. Im źródło wody ma większy wydatek, tym koszty instalacji systemu są niższe, gdyż ograniczamy ilość linii nawadniających.
+ Częstym błędem przy wykonywaniu instalacji jest podłączanie zbyt wielu zraszaczy do jednoczesnej pracy, bądź zbyt dalekie rozmieszczenie zraszaczy jeden od drugiego. Warto poświecić nieco czasu przed zakupem elementów na wykonanie projektu nawadniania i obliczenie maksymalnej ilości zraszaczy możliwych do podłączenia do danej sekcji.